توسعه دهنده فرانت اند
در ابتدا باید گفت که برنامه نویسی «فرانت اند» (Front End) یکی از محبوبترین و پرتقاضاترین حوزهها و انواع برنامه نویسی به حساب میآید. به دلیل درآمد مطلوب، تقاضای بالا در بازار کار و جذابیتهای آن، بسیاری از افراد میخواهند وارد این حوزه شوند. برای تبدیل شدن به توسعه دهنده یا همان برنامه نویس «فرانت اند» (Front End) موفق، نیاز است در مسیر یادگیری درستی قرار بگیریم. باید قدم به قدم جلو رفته و مراحل مختلفی را پشت سر بگذاریم. در این مطلب، به سراغ نقشه راه فرانت اند رفتهایم و اصول اولیهای را بررسی میکنیم که نیاز است فرا بگیریم. همچنین به معرفی فریمورکها و کتابخانههای ضروری، بررسی بازار کار این شاخه و مهارتهای مورد نیاز آن میپردازیم.
برنامه نویسی یا همان توسعه Front End که بسیار شبیه به «برنامه نویسی سمت کلاینت» است، شامل ایجاد «رابط کاربری» (User Interface | UI) یک وب سایت یا یک «برنامه کاربردی تحت وب» (وباپلیکیشن) است که در آن تعیین میشود هر قسمت از وب سایت چطور به نظر میرسد و چگونه کار میکند. UI شامل بخش بصری برنامه و تعاملات با کاربر است. هر چیزی که هنگام بازدید از یک وب سایت میتوان مشاهده کرد، شامل انواع دکمهها و سایر اجزای گرافیکی، رسانهها، متنها، فُرمها، انیمیشنها و غیره، همه به عنوان بخشی از فرانت اند توسعه داده میشوند. در ادامه این مطلب به بررسی ابزارها، فناوریها، فریمورکها و زبانهای برنامه نویسی میپردازیم که باید یاد بگیریم تا نقشه راه برنامه نویسی فرانت اند را پوشش دهیم.
برنامه نویسی یا توسعه فرانت اند چیست ؟
توسعه وب «فرانت اند» (Front End) که به عنوان «برنامه نویسی سمت کلاینت» (Client Side Programming) هم شناخته میشود، در واقع اقدامات و روشهایی است که برای ساخت برنامههای موبایل یا وب سایت با استفاده از CSS ،HTML و جاوا اسکریپت به کار گرفته میشوند تا کاربر بتواند اجزای رابط کاربری را ببیند و با آنها تعامل داشته باشد و ارتباط برقرار کند. ابزارها و فناوریهایی که برای توسعه فرانت اند یک وب سایت استفاده میشوند، دائما تغییر میکنند.
برنامه نویس یا توسعه دهنده فرانت اند کیست ؟
توسعه دهنده یا برنامه نویس فرانت اند نوعی مهندس نرم افزار است که روی توسعه فرانت اند کار میکند. آنها نه تنها مسئول توسعه رابط کاربری هستند، بلکه تعادل بین طراحی، عملکرد، سرعت و مقیاسپذیری را هم تضمین میکنند.
توسعه دهندگان فرانت اند اطمینان حاصل میکنند که وب سایت به درستی در همه مرورگرها (به صورت Cross Browser)، در همه سیستم عاملهای مختلف (یعنی به صورت Cross Platform) و حتی در صفحه نمایش دستگاههای مختلف مانند تلفن همراه، تبلت و کامپیوتر (به صورت Cross Device) بارگذاری شود.
اهداف برنامه نویسی فرانت اند کدامند؟
اهداف توسعه فرانت اند برای طراحی یک برنامه وب به گونهای است که تضمین میکند زمانی که کاربران، سایت یا برنامهای را باز میکنند، اطلاعات مربوطه را در قالبی ببینند که خواندن و کار کردن با آن آسان باشد و مشکلی برای درک ساختار و نحوه کار با وب سایت وجود نداشته باشند.
چالش های توسعه فرانت اند چه هستند؟
این فرایند میتواند چالش برانگیز باشد، زیرا کاربران از دستگاههایی با اندازههای مختلف صفحه نمایش و وضوح تصویر متفاوت استفاده میکنند. طراح مجبور میشود هنگام طراحی وب سایت چندین جنبه را در نظر بگیرد. آنها باید اطمینان حاصل کنند که سایت آنها در همه مرورگرها، سیستم عاملها و دستگاهها بیعیب و نقص نمایش داده میشود.برای این کار نیاز به برنامهریزی دقیق از طرف برنامه نویس داریم. همچنین روشها و فناوریهای مورد استفاده برای ساخت فرانت اند به طور مداوم در حال پیشرفت هستند. بنابراین توسعه دهنده فرانت اند باید از بهروزرسانیهای مداوم فناوریهای مربوط به حوزه کاری خود مطلع و به تغییرات آنها آگاه باشد.
گستره کاری توسعه دهنده فرانت اند چگونه است؟
برنامه نویسی و توسعه فرانت اند در واقع به نوعی همان برنامه نویسی سمت کاربر به حساب میآید، البته تفاوتهایی بین این دو نوع برنامه نویسی وجود دارد. هدف، ارائه تجربه کاربری یکپارچه مبتنی بر وب به کاربران است که شامل تجزیه و تحلیل طرحها و کدها و دیباگ کردن برنامهها میشود. همه چیز در مورد مدیریت و بهبود چیزی است که کاربران ابتدا در مرورگرهای وب خود میبینند. به عبارت دیگر، برنامه نویس فرانت اند توابع و ویژگیهای یک وب سایت را طراحی میکند.
کار فرانت اند دولوپر توسعه و بهبود ظاهر و تجربه کاربری یک وب سایت از طریق برنامه نویسی طبق خواستههای صاحب محصول و طراحیهای دیزاینر است. از این رو، همیشه تقاضا برای استخدام برنامه نویسان فرانت اند بالا است. نقشها و مسئولیتهای فرانت اند دولوپر معمولا به شرح زیر هستند.
- ساخت صفحات وب کاربرپسند با استفاده از زبانهای CSS ،HTML و جاوا اسکریپت و همچنین فریمورکهای فرانت اند
- بهینهسازی برنامهها برای ارائه حداکثر مقیاسپذیری و سرعت
- طراحی و ایجاد نمونههای آزمایشی برای وب سایتها و برنامهها
- ساخت نمونههای اولیه برای تضمین تجربه کاربری عالی
- پیروی از اصول و روشهای پایه SEO برای بهبود کیفیت و کمیت ترافیک وب سایت
- اطمینان از اینکه تصاویر برنامه وب واضح و از نظر زیباییشناسی دلپذیر هستند.
- ساخت کدهایی که قابل استفاده مجدد باشند تا باعث دستیابی به انعطافپذیری بیشتر شود.
- همکاری و هماهنگی با توسعهدهندگان Back End و سهامداران
لپ تاپ مناسب برای توسعه دهندگان وب و طراحان وب سایت
نقشه راه برنامه نویسی فرانت اند
یادگیری اصول اولیه – زبان های CSS ،HTML و جاوا اسکریپت
در ابتدای نقشه راه فرانت اند و در شروع کار، زبان های برنامه نویسی CSS ،HTML و جاوا اسکریپت مهارتهای اساسی و پایه به حساب میآیند. پس بهتر است با این ۳ زبان به طور کامل آشنا شویم و با آنها ارتباط برقرار کنیم، زیرا این اولین گام در مقدمات نقشه راه برنامه نویس فرانت اند شدن است. در حالی که HTML و CSS را میتوان به راحتی یاد گرفت، اما جاوا اسکریپت کمی چالش برانگیزتر است، به خصوص برای فردی که تجربه برنامه نویسی قبلی نداشته باشد.
ولی نگران یادگیری آن نباشید، برنامه نویسی علاوه بر چالشها و سختیهایی که دارد، بسیار شیرین و لذت بخش است. هنگامی که میبینیم با چند خط کدی که مینویسیم، میتوانیم هر آن چه که در ذهن داریم را خلق کنیم و براساس نیاز و علاقه، برنامهای جدید تولید میشود، حس مثبت و خوشحال کنندهای به ما دست خواهد داد.
یادگیری فریمورک های CSS در نقشه راه فرانت اند
هنگامی که از یادگیری اصول اولیه CSS ،HTML و جاوا اسکریپت آسوده خاطر شدیم، زمان رفتن به مرحله بعدی در نقشه راه فرانت اند ، یعنی یادگیری فریمورکهای CSS است. این فریمورکها روند توسعه را سرعت میبخشد. یکی از چالشهایی که توسعه دهندگان فرانت اند با آن مواجه میشوند، حفظ ثبات یکنواختی استایل در وب سایتها است.
برخی از فریمورکهای رایج CSS که توسعه یک وب سایت ثابت را آسانتر میکنند در ادامه فهرست شدهاند.
- بوت استرپ (Bootstrap)
- «متریالایز» (Materialize)
- Tailwind
- Semantic UI
- Bulma
- سایر موارد
لپ تاپ مناسب برای توسعه دهندگان وب و طراحان وب سایت
این فریمورکها از تعدادی زیادی استایلهای آماده CSS تشکیل شدهاند که به آنها «استایل شیت» (Stylesheet) میگویند. به برنامهنویسان اجازه صرفهجویی در زمانشان هنگام طراحی یک وب سایت را میدهد. این استایلهای آماده بسیار کاربرپسند و از نظر بصری جذاب هستند، و دارای کلاسهای ساخته شده داخلی برای عناصر رایج وب مانند Navbars ،Headers ،Footers، منوها و غیره هستند.
یادگیری پیش پردازنده های CSS در نقشه راه فرانت اند
فایلهای CSS میتوانند به سرعت حجیم شوند و نگهداری آنها دشوار باشد. علاوه بر این، CSS از برخی از ویژگیهای کاربردی برنامه نویسی مانند متغیرها و توابع پشتیبانی نمیکند. به همین خاطر، ما از پیشپردازندههای CSS استفاده میکنیم که زبانهای اسکریپتی هستند و قابلیتهای پیشفرض CSS را توسعه میدهند. کد CSS، کامپایل شده و خروجی آن، یک فایل CSS معمولی خواهد بود.
به کمک پیشپردازندههای CSS میتوانیم از منطق فایلهای اسکریپتی خود مانند متغیرها، توابع، mixinها، وراثت، وراثتهای تو در تو و محاسبات ریاضی استفاده کنیم. این امر، فرایندهای تکراری در کدها را خودکارسازی کرده و تعداد باگها را کاهش خواهد داد و در نتیجه کدهایی با قابلیت قابل استفاده مجدد را ایجاد میکند. SASS /SCSS ،Stylus و Less از پیش پردازندههای محبوب CSS هستند.
یادگیری فریمورک های مختلف جاوا اسکریپت
یک فریمورک جاوا اسکریپت، مجموعهای از کدهای از پیش توسعه داده شده است که برای پشتیبانی از ویژگیها و مزایایی فراتر از تنها جاوا اسکریپت ساده استفاده میشود.
از آنجا که این فریمورکها در بستر جاوا اسکریپت ساخته شدهاند، میتوان به تمام ویژگیهای یک فریمورک با جاوا اسکریپت ساده نیز دست یافت. با این حال، این فریمورکها بدون نیاز به توسعه کدها از صفر، قابلیتهای پیشرفتهای را ارائه میدهند.
به همین دلیل، توسعه دهندگان فرانت اند معمولاً از یک فریمورک مبتنی بر جاوا اسکریپت ساده استفاده میکنند. Angular ،React ،Vue.js ،Meteor برخی از فریمورکهای محبوب جاوا اسکریپت برای توسعه فرانت اند هستند. همچنین میتوان موقعیتهای شغلی به خصوصی را برای فریمورکهای React ،Angular یا Vue.js یافت.
یادگیری کتابخانه های مدیریت حالت
در کنار هر فریمورک جاوا اسکریپت، توصیه میشود کتابخانههای مدیریت حالت مانند Redux ،VueX ،NgRX ،XState و سایر موارد را یاد بگیریم. برخی از این کتابخانهها فقط با فریمورکهای خاص قابل استفاده هستند. به عنوان مثال، NgRX کتابخانه مبتنی بر ریداکس است که به طور خاص برای برنامههای مبتنی بر Angular ساخته شده است.
برنامههای وب تعاملی، با پاسخ به «رویدادها» (Event) کار میکنند. هنگامی که رویدادی خاص رخ میدهد، «حالت» (State) برنامه ما، یعنی دادههای ذخیره شده در متغیرهای آن، به روز خواهند شد. متغیرهایی که حالت برنامه وب تعاملی را تعیین میکنند، باید در جایی ذخیره شوند. اینجاست که ابزارهای مدیریت حالت به کار میآیند. این کار با ذخیرهسازی و بهروزرسانی حالت در برنامه انجام میشود.
یادگیری اصول اولیه کار با مدیر بسته در نقشه راه فرانت اند
در حین کار در زمینه توسعه فرانت اند ، با «مدیر بستهها» (Package Manager) مواجه خواهیم شد. مدیر بسته ابزاری است که به ما امکان میدهد بستههای نرم افزاری و پیشنیازهای محصول را نصب، پیکربندی، بهروز و مدیریت کنیم. همچنین بستههای خود را منتشر کنیم.
با استفاده از مدیر بسته، روند توسعه سریعتر و آسانتر خواهد شد زیرا میتوانیم از کتابخانههای کد ایجاد شده توسط سایر توسعه دهندگان که در یک مخزن مرکزی منتشر میشوند، استفاده کنیم. NPM و Yarn دو مدیر بسته محبوب هستند. ما باید دستورات اساسی هر یک از مدیران بستهها را یاد بگیریم.
لپ تاپ مناسب برای توسعه دهندگان وب و طراحان وب سایت
یادگیری سیستم کنترل نسخه
اگر ما در حال کار روی یک پروژه بزرگ هستیم یا نیاز به همکاری با سایر توسعه دهندگان داریم، یک «سیستم کنترل نسخه» (Version Control System)، از ضروریات به حساب میآید. سیستم کنترل نسخه، نرم افزاری است که به ما امکان میدهد تغییرات را در کد منبع مدیریت و دنبال کنیم. همچنین به جای آن که به صورت دستی تغییرات را برگردانیم، به طور خودکار، به نسخه قبلی کد خود بازگردیم.
این امر سرعت و عملکرد توسعه را افزایش خواهد داد، زیرا ما زمان کمتری برای مدیریت کدها صرف خواهیم کرد و در نتیجه امکان ناسازگاری در توسعه کدها نیز کاهش خواهد یافت. سیستم کنترل نسخه، در صورت تمایل به بازگشت به نسخه قبلی، به بازیابی کدها کمک میکند. Git یکی از محبوبترین و پرکاربردترین سیستمهای کنترل نسخه است.
یادگیری نحوه تست برنامه در نقشه راه فرانت اند
با وجود آن که بسیاری از شرکتها تیمهای کنترل کیفیت را برای تست گسترده برنامه، اختصاص داده اند، به عنوان یک توسعه دهنده، از شما انتظار میرود تستهای پایهای برنامه خود را به منظور اطمینان از قابل استفاده بودن و عملکرد صحیح آن انجام دهید. توسعه نمونههای تست برای کدها، روشی به منظور کسب اطمینان از کارکرد مورد انتظار آن است. به همین دلیل، تست نرم افزار مهارت مهم دیگری است که ما برای تبدیلشدن به توسعه دهنده فرانت اند به آن نیاز داریم.
سطوح مختلفی برای تست فرانت اند مانند یونیت تست و تست انتها به انتها و سایر موارد وجود دارد. همچنین چندین ابزار برای تست مانند Jest ،Mocha ،Jasmine ،Cypress و سایر موارد نیز در دسترس است.
یادگیری کار با ابزارهای استقرار وب سایت
پس از ساخت وب سایت، میبایست وب سایت را «مستقر» (Deploy) کنیم تا هرکس در اینترنت بتواند به وب سایت مراجعه کرده و از آن استفاده کند. برای استقرار وب سایت، باید اصول اولیه ابزار میزبانی را بدانیم. ما میتوانیم از ابزارهایی مانند گیتهاب Pages ،Heroku ،Firebase ،NetLify ،Vercel و غیره استفاده کنیم. ارائه دهندگان خدمات محاسبات ابری مانند خدمات وب آمازون، پلتفرم ابری گوگل و مایکروسافت آژور چنین خدمات میزبانیای را ارائه میدهند.
یادگیری مباحث پیشرفته در نقشه راه فرانت اند
به عنوان یک توسعه دهنده فرانت اند ، ما اغلب وب سایتهایی را ایجاد میکنیم که با APIها و سرویسهای REST یا SOAP در تعامل هستند. بنابراین ما باید در مورد فناوریهایی مانند REST ،SOAP ناهمزمانی در جاوا اسکریپت، XML (AJAX)، اشتراک منابع به صورت متقابل (CORS) و غیره که «کارخواه» (کاربر، کلاینت یا فرانت اند برنامه) در هنگام ارتباط با «کارساز» (سرور) با آنها در تعامل است، مطالعه داشته باشیم.گزینه جایگزین برای REST APIها، GraphQL است که «زبان اپن سورس پرسمان» (Query Language) به حساب میآید. این زبان، این امکان را به توسعه دهندگان میدهد تا APIهایی سریع و انعطافپذیر توسعه دهند. استفاده از GraphQL توسعه دهندگان را قادر میسازد تا درخواستها را به نحوی ارسال کنند که بتوانند دادهها را از چندین منبع در یک فراخوانی API دریافت کنند.«برنامههای پیشرفته وب» (PWA) یکی دیگر از مفاهیم مهم است که با استفاده از آن میتوانیم برنامههایی با قابلیتهای اضافی، مانند امکان نصب، رابط کاربری مشابه برنامه سیستمی، ارسال اعلانهای لحظهای، ذخیرهسازی در «حافظه نهان» (Caching)، هماهنگسازی در پسزمینه و سایر موارد را توسعه دهیم.یکی دیگر از مباحث مناسب برای یادگیری، «مولد ایستای سایت» (SSG) است. SSG ابزاری است که وب سایتهای HTML را با استفاده از مجموعهای از قالبها و دادههای خام تولید میکند. دادههای موجود در این صفحات وب ایستا هستند، بدین معنی که تغییر نمیکنند. بنابراین، آنها پیشساخته و در هنگام درخواست، آماده خدمترسانی هستند.در نتیجه بارگذاری سایت برای کاربران سریعتر خواهد بود. توسعه دهندگان میتوانند از قالبها برای تولید صفحات وب به صورت خودکار استفاده کنند. Jekyll ،Gatsby ،Next.js بخشی از SSGهای متداول هستند.
ایجاد پرتفوی نمونه کار ها
با یادگیری مهارتهای فوق، اکنون یک توسعه دهنده فرانت اند هستید. حال قدم بعدی چیست، ممکن است برای موقعیتهای شغلی توسعه دهنده فرانت اند درخواست کنید. چالش اصلی این است که موقعیت فرانت اند ، یک زمینه بسیار رقابتی با تعداد زیادی متقاضی به نسبت موقعیتهای نسبتاً کمتری است. برای پیشتازی نسبت به متقاضیان دیگر، یک ایده میتواند ساخت وب سایت نمونه کار برای خود باشد. نمونه کار یک وب سایت است که میتوانید اطلاعاتی در مورد خود، تجربیات، مهارتها، پیشنمایش یا یک لینک به پروژه های پیشین، توصیهنامهها و غیره را به آن اضافه کنید.این امر به شما کمک خواهد کرد تا مهارتهای خود را به نمایش بگذارید و اعتبار خود را در صنعت افزایش دهید. همچنین شما میتوانید نمونه کارهای خود را به گونهای که مدیران استخدام و کارفرمایان بالقوه شما بتوانند پروژهها و مهارتهای گذشته خود را در عمل مشاهده کنند، میزبانی کنید. نمونه کار میتواند به افراد در ایجاد تأثیر مثبت در گروه استخدامی کمک کند تا موقعیت شغلی مدنظر را بدست آورند.
لپ تاپ مناسب برای توسعه دهندگان وب و طراحان وب سایت
سخن پایانی
نقشه راه فرانت اند از کجا آغاز می شود؟
باید برخی از مهارتهای اساسی را داشته باشیم تا یک توسعهدهنده فرانت اند موفق شویم. از آنجا که فرانت اند توسعه وب سایت یا برنامه است، توسعه دهندگان فرانت اند باید به یک مجموعه ابزار شخصی مجهز باشند.
بنابراین برنامهنویسان فرانت اند باید در مسیر نقشه راه فرانت اند ، مهارتهای زیر را دنبال کنند.
- در زبانهای برنامه نویسی مانند CSS ،HTML و جاوا اسکریپت و غیره مهارت داشته باشند.
- تجربه کار با فریمورک های وب مثل angular.js و react.js را داشته باشند.
- از نحوه کار با برنامههای طراحی گرافیکی مانند Adobe Illustrator آگاهی داشته باشند.
- اصول سئو را درک کنند.
- مهارتهای حل مسئله مناسبی داشته باشند.
- مهارت برقراری ارتباط با اعضای تیم، کارفرمایان و مشتریها را داشته باشند.
- مهارتهای بین فردی خوبی داشته باشند.